การเพาะเมล็ดพันธุ์ไม้ดอก ไม้ประดับ หรือไม้ผล ที่มีขนาดเล็กถึงเล็กมากๆ อาจทำได้หลายวิธี เช่น การโปรยเมล็ดพันธุ์ลงไปบนหน้าดินในแปลงปลูกโดยตรง หรือการนำเมล็ดพันธุ์ไปแช่น้ำให้พองอิ่มน้ำแล้วไปเทราดลงบนดินปลูก แต่วิธีการที่นำเสนอนี้เหมาะสำหรับการเพาะเมล็ดพันธุ์ที่หวังผลเห็นการงอกและเติบโตที่สมบูรณ์สำหรับทุกเมล็ดพันธุ์ (เหมาะสำหรับเมล็ดพันธุ์ที่มีราคาสูง หายาก และงอกยากอีกด้วย) รวมทั้งสามารถเพาะเมล็ดพันธุ์ได้หลายชนิดพร้อมๆกันอีกด้วย
1. เตรียมอุปกรณ์ให้พร้อม ประกอบด้วย ภาชนะเพาะ (อาจเป็นกล่องพลาสติกใส มีฝาปิดสนิท หรือหากเป็นแบบไม่มีฝาปิด อาจใช้ถุงซิปล๊อกที่มีขนาดใหญ่สวมหุ้มภาชนะเพาะและผนึกปิดปากถุงได้แทน) สเปรย์น้ำ กระดาษทิชชู่แผ่นใหญ่ และเมล็ดพันธุ์ (รูปที่ 1)
รูปที่ 1 รูปที่ 2 รูปที่ 3
2. นำแผ่นกระดาษทิชชูใส่ลงบนภาชนะเพาะ (รูปที่ 2) จากนั้นใช้ฟ็อกกี้ฉีดน้ำหรือเทน้ำเล็กน้อยลงบนกระดาษทิชชู่พอเปียก (รูปที่ 3) และหากเห็นว่ามีน้ำขังให้ยกภาชนะเพาะเอียงมุมเล็กน้อยเพื่อรินน้ำออก (รูปที่ 4)
รูปที่ 4 รูปที่ 5
3. นำเมล็ดพันธุ์ที่ต้องการเพาะ วางลงในภาชนะเพาะ โดยให้มีระยะห่างระหว่างเมล็ดพอสมควร ทั้งนี้อาจเพาะเมล็ดพันธุ์รวมกันหลายชนิดได้ (รูปที่ 5) แต่แนะนำว่าควรเขียนชื่อติดไว้ด้วยป้องกันการสับสน สำหรับเมล็ดพันธุ์ที่มีเปลือกแข็ง เพื่อให้ต้นกล้างอกเร็ว อาจจำเป็นต้องใช้กรรไกตัดเล็บขลิบปลายเมล็ดด้านที่มีต้นกล้างอก ก่อนนำไปแช่น้ำประมาณ 24 ชั่วโมงเพื่อให้น้ำซึมเข้าไปในเมล็ดได้จนชุ่มน้ำจึงนำมาเพาะ
4. ปิดฝาภาชนะเพาะให้สนิท (เพื่อรักษาความชื้น) หรือนำภาชนะเพาะใส่ในถุงซิปล๊อคและผนึกปิดปากถุงให้แน่นสนิท (รูปที่ 6 – 7)
รูปที่ 6 รูปที่ 7
5. รอจนกว่ามีรากหรือใบอ่อนงอกออกมาจากเมล็ด (อาจใช้เวลาตั้งแต่ 3 วันขึ้นไป หรือเมล็ดพันธุ์บางชนิดอาจรอนาน 30 – 45 วัน เมื่อเห็นว่าเริ่มมีต้นกล้างอก จึงเปิดปากถุง (รูปที่ 8) ค่อยๆนำไปลงภาชนะหรือกระถางปลูกที่ได้เตรียมดินหรือเครื่องปลูกไว้แล้ว (รูปที่ 9)
รูปที่ 8 รูปที่ 9 รูปที่ 10
6. หมั่นสังเกตดูการเติบโตของต้นกล้า และให้น้ำพอสมควรเมื่อเครื่องปลูกมีความชื้นลดลงแต่อย่าให้น้ำขัง (รูปที่ 10 , 11 และ 12) เพื่อให้ได้ต้นไม้ดอกที่สวยงามต่อไป
รูปที่ 11 รูปที่ 12 รูปที่ 13
ทดลองทำดูนะคะ อาจจะเป็นอีกวิธีหนึ่งที่เหมาะสำหรับผู้เริ่มหัดทดลองเพาะเมล็ดพันธุ์ก็เป็นได้