พิลังกาสา หรือผักจ้ำ

พิลังกาสา เป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้น ที่มีขนาดเล็ก และมีความสูง 1-4 เมตร และอาจสูงได้ถึง 10 เมตร ลักษณะของลำต้นตั้งตรง มีกิ่งก้านกลม หรือเป็นเหลี่ยม สีน้ำตาลอมเทา กิ่งอ่อนสีน้ำตาลแดง แตกกิ่งก้านสาขารอบๆ ต้น

• ใบ : เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับกัน ออกหนาแน่นที่ปลายกิ่ง รูปรีถึงรูปไข่กลับแกมรูปขอบขนาน กว้าง 2.5-5 ซ.ม.  ยาว 6-12 ซ.ม. ปลายแหลมถึงมน โคนใบรูปลิ่ม ผิวใบและขอบใบเรียบ แผ่นใบมีต่อม เห็นเป็นจุดๆ กระจายอยู่ทั่วไป ใบหนามัน ก้านใบสั้น สีแดง เส้นใบมองเห็นไม่ค่อยชัดเจน

• ดอก : ออกเป็นช่อตามปลายกิ่งหรือยอด ช่อละ 4-8 ดอก กลีบดอกสีขาวแกมชมพู ก้านช่อดอกยาว 1.5-2.5 ซ.ม. ก้านดอกย่อยยาว 8-15 ม.ม. ติดกันที่โคนเป็นหลอดสั้นๆ ปลายแยกเป็น 5 แฉก แต่ละแฉกรูปใบหอก ปลายกลีบดอกแหลม กลีบเลี้ยงสีเขียว โคนเชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก ผลโตเท่าเม็ดนุ่น ผลอ่อนเป็นสีแดง ผลแก่จะเป็นสีม่วงดำ

• ผล : รูปทรงกลมแป้น ผิวเรียบ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางราว 6 ม.ม. ผลอ่อนจะมีสีแดง และเมื่อสุกมีสีม่วงเข้ม เมล็ดเดี่ยว กลม

• ใบ มีรสเฝื่อนร้อน แก้โรคตับพิการ แก้ท้องเสีย แก้ไอ
• ราก มีรสเฝื่อนเมาเปรี้ยว ตำกับสุราเอาน้ำรับประทาน เอากากพอกปิดแผล ถอนพิษงู แก้กามโรคและหนองใน
• ต้น แก้โรคเรื้อน
• ดอก มีรสเฝื่อนขม ฆ่าเชื้อโรค
• เมล็ด แก้ลมพิษ
• ผล มีรสร้อน ฝาด แก้ไข้ ท้องเสีย แก้ลมพิษ แก้ธาตุพิการ แก้ซางที่มา : วิกีพีเดีย